16 VI 2005

węgiel, akryl, akwarela / płótno

116 × 89 cm

sygnowany, datowany i opisany na odwrociu śr.: S. FIJAŁKOWSKI 16 VI 2005 30/2005

Reprodukowany:

• Fijałkowski. Malowanie. Kolekcja Andzelm Gallery, Ząbki 2008, s. 51

Proweniencja:

• kolekcja prywatna, Warszawa
• kolekcja prywatna, Francja

Stanisław Fijałkowski to jedna z najważniejszych postaci polskiej sztuki XX i XXI wieku i jeden z tzw. „klasyków awangardy” – artystów, mających konstytutywny wpływ na kolejne pokolenia młodych twórców. Od samego początku swojej drogi twórczej był związany z Łodzią: studiował w latach 1946–1951 w łódzkiej PWSSP, gdzie był uczeniem Władysława Strzemińskiego i Stefana Wegnera. Opiekunem jego dyplomu został Ludwik Tyrowicz. W latach 1947–1993 był pracownikiem PWSSP w Łodzi, w 1983 został profesorem tej uczelni, a w roku 2002 otrzymał tytuł doctora honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi.

Od samego początku jego twórczość była głęboko nasycona prądami filozoficznymi i uduchowionym myśleniem o otaczającej go rzeczywistości. Fijałkowski traktuje malowanie jak proces medytacyjny, któremu poddaje się bez reszty, zatracając się w tworzonym obrazie. Janusz Głowacki pisał:

„Fijałkowski w swoich pracach nie ilustruje określonych tez filozoficznych czy światopoglądowych. Jak powiedział 30 lat temu, malarstwo jest sposobem uprawiania filozofii. Zmusza do sięgania głęboko w siebie, uwolnienia się od stereotypów i obezwładniającej doraźności otaczającego świata. Szczególnie właśnie obrazy – nieprzedstawiające, ale paradoksalnie nie dające się klasyfikować jako obrazy abstrakcyjne. Budowane z form, rytmów, barw, kontrastów i walorów nie podlegają klasycznym dzisiaj już zasadom budowania z nich obrazu, zasadom tak chętnie eksponowanym przez całe pokolenia wywodzące się z impresjonizmu. W jego obrazach każda forma, każdy kolor, każdy walor, kontrast ma swoją osobną proweniencję, jest bytem samym w sobie, zawierającym określone treści. Aby je rozszyfrować, musimy sięgać głęboko do pokładów naszej podświadomości, gdzie koło, trójkąt, a nawet kolor mają swoje zakodowane treści”*.

Artysta reprezentował Polskę na Biennale w São Paulo (1969) i na Biennale w Wenecji (1972). W roku 1977 wyróżniono go Nagrodą Krytyki Artystycznej im. Cypriana Kamila Norwida, a w 1990 uhonorowany został prestiżową Nagrodą im. Jana Cybisa. Uzyskał też wiele nagród krajowych i międzynarodowych na licznych wystawach, m.in. na Biennale Grafiki w Krakowie (1968 i 1970), wystawie „Bianco e Nero” w Lugano (1972) czy Biennale Grafiki w Lublanie (1977). W roku 2003 w Muzeum Narodowym w Poznaniu, Muzeum Narodowym we Wrocławiu i Narodowej Galerii Sztuki „Zachęta” w Warszawie odbyła się retrospektywna ekspozycja twórczości Fijałkowskiego z okazji przypadającej wówczas 80. rocznicy urodzin artysty. Prace Stanisława Fijałkowskiego prezentowano na ponad pięciuset wystawach krajowych i zagranicznych, były wielokrotnie nagradzane. Znajdują się w licznych zbiorach prywatnych i publicznych w Polsce i za granicą W 2005 roku został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, a w 2013 roku – Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla polskiej i światowej kultury, za osiągnięcia w pracy twórczej i działalności artystycznej.

* J. Głowacki, [Bez tytułu], [w:] Stanisław Fijałkowski, kat. wystawy, Atlas Sztuki, 12.03–18.04.2010. Łódź 2010, s. nlb.