fbpx
×

Autoportret

nr katalogowy: 49

Pawlak Włodzimierz

(ur. 1957)

Autoportret
2012

Estymacja:

15 000–25 000 PLN

olej, płótno

50 × 40 cm

sygnowany na odwrocie: „WŁODZIMIERZ PAWLAK | AUTOPORTRET | 50 × 40 | 2012”


 

Włodzimierz Pawlak – malarz, performer, a także teoretyk sztuki i pedagog akademicki. W latach 1980-1985 studiował na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Z poznaną tam piątką innych artystów (Sobczykiem, Grzybem, Modzelewskim, Kowalewskim i Woźniakiem) utworzył w roku 1983 formację Gruppa uprawiającą zaangażowaną politycznie, ekspresyjną sztukę spod znaku tzw. Nowych Dzikich. Pawlak jednak zawsze stał niejako na uboczu działań Gruppy, a już pod koniec lat 80. podążył własną, osobną drogą twórczą. Dla jego sztuki zawsze istotnym zagadnieniem pozostawał dialog z „klasykami” awangardy konstruktywistycznej, w szczególności z Kazimierzem Malewiczem i Władysławem Strzemińskim. W cyklach m.in. Tablic dydaktycznych, Dzienników i Notatek o sztuce wykładał własne spojrzenie na dzieje historii sztuki i plastyczną interpretację jej najważniejszych prądów teoretycznych. Jego twórczość zmierzała w kierunku geometryzacji kształtów i użycia czystych kolorów, a nierzadko tylko jednego pokrywającej całość płótna. Pawlak poświęcił się refleksji nad formą, barwą i fakturą obrazu w oryginalny dla polskiej sztuki sposób łącząc praktykę artystyczną z działalnością teoretyka sztuki. Między innymi dzięki tym wartościom został uhonorowany tegoroczną (2017) nagrodą imienia Jana Cybisa za całokształt twórczości.

Autoportret Włodzimierza Pawlaka z 2012 roku, jak wiele jego dzieł, przyjął „Malewiczowską” formę. Ludzki wizerunek sprowadzony został do prostej konstrukcji z figur geometrycznych, opartej na kole nałożonym na kilka trapezów. Ich formy mogą przywodzić skojarzenie z pracami rosyjskich konstruktywistów, w szczególności  Lissitzky’ego. Użyte barwy także nawiązują do awangardowych tradycji: na tle głębokiej czerni pojawiają się kształty białe, czerwone i szare. Co ciekawe, koło symbolizujące głowę zyskało barwy narodowej flagi – kolejnego motywu artystycznego szczególnie intensywnie zgłębianego przez Pawlaka. Biało-czerwone elementy wprowadzają do jego kompozycji refleksję nie tylko na temat sztuki, ale i szerszego kontekstu polityczno-społecznego. W tym wypadku flaga zestawiona jest z wizerunkiem samego artysty – można zatem wnioskować, iż autoportret stanowi rodzaj introspekcji i namysłu nad miejscem twórcy w społeczeństwie czy też wewnętrznym dualizmem tożsamości, przenikaniem się „ról” awangardowego artysty i obywatela Polski. Włodzimierz Pawlak w swojej twórczości płynnie łączy, zdawałoby się biegunowo skrajne, formacje artystyczne: emocjonalny w swojej naturze romantyzm (przejawiający się w nieustającej analizie symboliki narodowej) ze ściśle intelektualnym konstruktywizmem.

„Kopiowanie nowoczesnych mistrzów to jeden ze sposobów reprezentacji stosowanych przez Pawlaka. Służy nie tylko przedstawieniu historii malarstwa; przeradza się w żmudny akt budowania nowego obrazu. (…) Pawlak niejako na przekór współczesnej artystycznej fascynacji nowymi technologiami obrazu – po prostu maluje i pisze Dzienniki, zbiera Notatki o sztuce, kopiuje i sprawdza granice obrazu”[1]

[1] G. Świtek, Co miałoby zastąpić obraz? Notatki o Pawlaku, [w:] Włodzimierz Pawlak. Przestrzeń logiczna obrazu, Warszawa 2003, nlb.