Bez tytułu

olej / płótno

64 x 16 cm

88 x 40 cm (z oprawą)

sygnowany na odwrociu: M.JANIKOWSKI

„Po obrazach Mieczysława Janikowskiego, niczym po scenicznych deskach w teatralnej wyciemnionej przestrzeni, krąży reflektor silnego barwnego światła, które toczy krąg czy elipsę, łamie się na granicach pól barwnych, sugeruje raz przestrzenność, kiedy indziej zaś sankcjonuje dwuwymiarowość spokojnej, frontalnej kompozycji.” *

Mieczysław Tadeusz Janikowski urodził się w 1912 roku w Zaleszczykach na Kresach (obecnie Ukraina). Rozpoczął studia na wydziale prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, lecz już po roku przeniósł się na krakowską Akademię Sztuk Pięknych. Studiował malarstwo pod kierunkiem prof. Jarockiego, Sichulskiego i Filipkiewicza, absolutorium uzyskując na kilka tygodni przed wybuchem II wojny światowej. Przez niemal cały okres jej trwania brał udział w walkach na terenie Europy jako żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Po zakończeniu wojny osiadł w Szkocji, gdzie ukończył prestiżowy College of Art w Edynburgu. Tworzył przez pewien czas w Londynie, jednak na stałe osiadł na paryskim Montparnasse, gdzie był jednym z uczniów Fernanda Légera. W latach 60. kilkukrotnie także odwiedzał Kraków, gdzie niespodziewanie zmarł w roku 1968.

Malarstwo Janikowskiego, choć obecne w zbiorach muzealnych w całej Polsce, pozostaje jednak wciąż słabo znane szerszemu gronu odbiorców. Po krótkim okresie twórczości figuralnej, artysta ten zwrócił się w kierunku abstrakcji w wydaniu zbliżonym do poszukiwań konstruktywistów, w szczególności Malewicza i Strzemińskiego. Interesowała go wzajemna relacja płaszczyzn i form, studia ruchu i barwy. W swoim malarstwie przeszedł ewolucję w kierunku coraz silniejszego uproszczenia kompozycji na rzecz oddziaływania geometrią i kolorem. Swojemu przyjacielowi Józefowi Czapskiemu miał ponoć powiedzieć: „linia prosta przeciwstawiona linii krzywej to już jest dramat, więc po co malować więcej?” **.

Prace Mieczysława Janikowskiego posiadają w swoich zbiorach Muzea Narodowe: w Krakowie, Warszawie, Gdańsku i Poznaniu, a także m.in. Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzea Okręgowe w Bydgoszczy, Bytomiu i Radomiu.

* Mieczysław Tadeusz Janikowski 1912–1968. Wystawa monograficzna, kat. wystawy, CBWA Warszawa i TPSP Kraków, Kraków 1986, s. 5. * Tamże, s. 13.