fbpx
×

[Dziewczynka na stołku]

Wróblewski Andrzej

(1927–1957)

[Dziewczynka na stołku]
niedatowany


olej, tusz / papier

61 × 43 cm

Kolekcja prywatna


Prezentowana praca powstała najprawdopodobniej na przełomie lat 40. i 50., gdy Wróblewski studiował na Wydziale Malarstwa i Rzeźby krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Portretowana postać to Aleksandra Peterschein, po mężu Szuliga (17.12.1928–23.02.1992) zamieszkała w Wieliczce, potem w Krakowie. Wraz z siostrą Ireną w latach 50. była modelką na krakowskiej ASP.

Kompozycja ma charakter studyjnego, akademickiego, bardzo szybkiego szkicu, jednak zdradza charakterystyczne cechy stylu Andrzeja Wróblewskiego ze wspomnianego okresu: płaskie traktowanie plamy barwnej, wyrazistość konturu, szybkie, bardzo przemyślane gesty, minimalistyczne kształtowanie przestrzeni w obrazie. Podobne prace Wróblewski wykonywał już od 1945 roku – najwięcej zachowanych szkiców postaci pochodzi z lat 1948–1949, a najciekawszą grupę wśród nich stanowią pierwsze rysunki do najsłynniejszego cyklu „Rozstrzelania”. W 1948 roku malarz studiował w pracowni prof. Pronaszki. Poszukiwał wówczas indywidualnego języka formalnego w malarstwie – w tym czasie malował również zgeometryzowane abstrakcje i tworzył konstruktywistyczne formy przestrzenne, które wystawił podczas I Wystawy Sztuki Nowoczesnej w Pałacu Sztuki TPSP w Krakowie. Mimo pierwszych sukcesów wystawienniczych profesorzy nie oceniali go w najwyższy możliwy sposób: „malowanie z modela” i „martwą naturę” Pronaszko ocenił na stopień dobry. Wróblewski przestał się interesować metodą kolorystyczną, której uczono na akademii. Zaczął bardzo żarliwie krytykować program studiów – zarówno w dyskusjach odbywających się na uczelni, jak i na łamach prasy. Oburzony prof. Eibisch podczas spotkania ze studentami mówił: „W sprawie artykułu p. Wróblewskiego w ogóle nie będę zabierał głosu. Nie zdarzyło się, by młodzi decydowali, jak starsi mają ich wychowywać. Młode kurczątko nie może decydować o tym, jak kury jaja powinny wysiadywać. Tak było, jest i tak będzie” *.

[Dziewczynka na stołku] ma szczególne znaczenie w kontekście antyakademickiej postawy Andrzeja Wróblewskiego: pokazuje długie trwanie szkolnych tendencji i tematów, które mogą być modyfikowane nawet wewnątrz niesprzyjającej struktury.

* Andrzej Wróblewski, red. Z. Gołubiew, kat. wystawy GSW Zachęta, MNK, Fundacja Instytut Promocji Sztuki, Warszawa-Kraków 1998, s. 174.