Gitara

gwasz / papier żeberkowy, tektura
31,9 × 48,9 cm
45 × 62 cm (tektura)

sygnowany p.g.: MARCOUSSIS; na odwrociu nalepka Gres Gallery

Proweniencja:

• Kolekcja Chester Dale, Waszyngton
• Kolekcja J. Wanamaker, Waszyngton
• Gres Gallery, Nowy Jork, Waszyngton

Praca posiada ekspertyzę chemiczną potwierdzającą autentyczność pracy, autorstwa prof. dr. hab. Dariusza Markowskiego i opinię dr Barbary Brus-Malinowskiej.

Louis Marcoussis, właściwie Ludwik Kazimierz Markus – polski malarz żydowskiego pochodzenia, przez większą część życia tworzący w Paryżu. Pochodził ze znanej, zamożnej rodziny warszawskich zasymilowanych Żydów. Po krótkim okresie studiów prawniczych, porzucił je na rzecz nauki malarstwa na ASP w Krakowie pod kierunkiem Jana Stanisławskiego i Józefa Mehoffera. W 1903 roku, wyjechał do Paryża i osiadł na Montparnassie – dzielnicy szczególnie lubianej przez polską bohemę. Ciągle jednak pozostawał pod wpływem stylu swoich krakowskich nauczycieli. Na emigracji zmagał się z kryzysem twórczym, zarabiał na życie, tworząc prasowe karykatury. Około roku 1910 poznał poetę i teoretyka sztuki Guillaume’a Apollinaire’a, a za jego sprawą także Picassa, Braque’a i Grisa, i już wkrótce wraz z nimi współtworzył ścisłe grono twórców nowego awangardowego nurtu – kubizmu, który zrewolucjonizował dotychczasową historię sztuki. Około roku 1920 artysta wykonał kilka gwaszy i obrazów olejnych w typie tradycyjnych martwych natur poddanych kubistycznej metodzie malarskiej analizy. Podobnie jak u Picassa czy Braque’a, rekwizyty jego obrazów stanowiły przedmioty codziennego użytku: karty do gry, gazety, naczynia i – jak w tym przypadku – instrumenty muzyczne. Tytułowy przedmiot został, zgodnie z metodą kubizmu analitycznego, rozbity na części składowe, ujęte z różnych perspektyw. Oprócz mistrzowsko zbudowanej kompozycji, szczególną uwagę zwraca użycie przez artystę kolorów. O ile „klasyczny” kubizm operował na ogół zgaszoną paletą barw ziemi, tak Marcoussis w swoich pracach chętnie wykorzystywał jasne, jaskrawe odcienie, wibrujące w oku dzięki kontrastowym zestawieniom.

„Marcoussis jest wierny estetyce kubizmu. Kubizmu, który przedstawia i przywołuje, kubizmu subtelnych, intelektualnych i sensualnych transpozycji, w którym ważną rolę odgrywa światło.”

C. Fegdal, Marcoussis, „La Semaine à Paris” 1930, nr 444, s. 9; cyt. za: Między Montmartre’em a Montparnasse’em, red. zbior., Katowice 2017, s. 36.