fbpx
×

Kamień bronią ludu

nr katalogowy: 14

Nazwa aukcji/kod aukcji: Mistrzowie Malarstwa. Prace z depozytów i wystaw muzealnych

Dwurnik Edward

(1943–2018)

Kamień bronią ludu
1982

Cena wylicytowana:

200 000 • PLN

olej / płótno

146 × 93 cm

sygnowany i datowany p.d.: E. Dwurnik | 82

opisany l.d.: Kamień bronią ludu

sygnowany, opisany i datowany na odwrociu p.g.: cykl: Robotnicy [XVI] E.DWURNIK | 1098 nr 791 | KAMIEŃ BRONIĄ LUDU l.g.: NR: 791


Praca w kolekcji prywatnej. Według intencji artysty docelowo miała znaleźć się w kolekcji muzealnej.


Wystawiany:

  • Edward Dwurnik. Obłęd!, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków, 2013

Reprodukowany:

  • Edward Dwurnik. Obłęd / Madness., kat. wystawy, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków 2013, s. 108

Edward Dwurnik w latach 1963–1970 studiował na Wydziale Malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, dyplom zdobył w pracowni prof. Eugeniusza Eibischa. Otrzymał wiele nagród, m.in. nagrodę krytyki artystycznej im. Cypriana K. Norwida (1981 r.), nagrodę Komitetu Kultury Niezależnej „Solidarności” (1983 r.), nagrodę Coutts Contemporary Art Foundation (1992 r.). Brał udział w Documenta 7 w Kassel w 1982 r., Nouvelle Biennale de Paris w 1985 r. czy 19. Biennale Sztuki w Sao Paulo w 1987 r.

W 1965 roku zetknął się po raz pierwszy ze sztuką Nikifora Krynickiego, która w sposób znaczący wpłynęła na twórczość i postawę artystyczną Dwurnika, którą można by niejako wpisać w szeroki nurt „sztuki naiwnej”.

Artysta pracował w obrębie rozbudowanych cykli malarskich. Twórczość Dwurnika jest związana w sposób bardzo ścisły z aktualną, zastaną rzeczywistością, którą artysta bacznie obserwuje i przetwarza. Wizja artystyczna, która w ten sposób powstaje jest syntetyczna, ale też przerysowana, a prace zawsze opatrzone konkretnym tytułem oraz datowaniem. Płótna Dwurnika, najczęściej w wielkich formatach, zaludniają postacie anonimowe i karykaturalne – to portret zbiorowy społeczeństwa polskiego, przeciętnych obywateli w konkretnej sytuacji historycznej. Tytuły obrazów są niezwykle istotne – często mają charakter satyryczny, pełnią funkcję komentarza do życia społecznego i politycznego w Polsce.

Dwurnik okazał się prekursorem sztuki lat 80., wykorzystując pastisz i dekonstrukcję (jedne z głównych elementów kultury postmodernistycznej) jego obrazy przełamują tabu m.in.: zawłaszczając socrealizm i kulturę socjalistyczną. Już w 1980 roku w jego pracach pojawiła się tematyka Sierpnia ’80. Edward Dwurnik był jednym z artystów, którzy najlepiej oddawali społeczne niepokoje i dramatyczny charakter tamtych czasów, wpisując się w działania opozycji, choć przysparzając niekiedy swą niejednoznaczną i wielowątkową twórczością trudności interpretacyjnych. Prace powstałe w tym okresie epatują jednocześnie intensywnością barw i brzydotą (postaci oraz „treści”). W tej rozpoznawalnej estetyce widoczne są wpływy polskich kolorystów. U Dwurnika zwraca uwagę połączenie intensywnych barw z graficzną, bardzo ekspresyjną kreską, a ekspresja podkreśla wydarzenia uwiecznione na obrazach.

Warszawski artysta jest wielkim malarzem Historii, nasz kraj – Polska jest wszechobecna na jego płótnach. Jego kompozycje wypełniają postacie, […] Sportowcy, to nie ludzie sportu tylko palacze najtańszych w PRL-u papierosów. Z czasem przemienili się, na pierwszy plan wysunęli się „Robotnicy”. Wokół tych obrazów, tych dwóch cykli można skonstruować niejedną opowieść*.

Obraz pt. „Kamień bronią ludu” z 1982 r. pochodzi z cyklu „Robotnicy”, zainicjowanego już w latach 70. XX w. i w sposób bezpośredni odnosi się do stanu wojennego oraz walki robotników.

Ci ludzie, Robotnicy, by żyć godnie upominali się o swoje prawa nie raz, najczęściej przegrywali, by w końcu ostatecznie wygrać. […] Historia, Polska i Ludzie nie są przedstawieni odświętnie i patetycznie, to raczej codzienna rzeczywistość, od czasu do czasu zapamiętana przez jakieś ważne wydarzenie. A tych Historia Polsce nie szczędziła. One to są zapisywane na kartkach papieru czy płótnach, które tworzy od lat Edward Dwurnik. Malarz i rysownik, baczny obserwator, ironiczny i bezwzględny komentator tego, co widzi, o czym czyta, co zapamiętuje, a o czym pragnie zapomnieć**.


* W. Nowaczyk, O Historii, Polsce i Ludziach – malarstwo i prace na papierze Edwarda Dwurnika, [w:] Edward Dwurnik. Obrazy o Polsce, Historii i Ludziach, Państwowa Galeria Sztuki, Sopot 2011, s. 3.

** Tamże, s. 5.