nr katalogowy: 36
Nazwa aukcji/kod aukcji: Aukcja sztuki XX i XXI wieku (czerwiec)
Estymacja:
75 000 – 95 000 • PLNCena wylicytowana:
60 000 * PLNtechnika mieszana
80 × 68 cm
sygnowany, datowany i opisany na odwrociu śr.g.: KOMPOZYCJA FAKTUROWA | BRONISŁAW | KIERZKOWSKI | WARSZAWA
Pochodzenie :
∙ kolekcja prywatna, Paryż
Wystawiany :
∙ Sztuka współczesna z kolekcji W. Fibaka, Galeria Sztuki Nowoczesnej, Bydgoszcz, 23.06–26.08.2018
Reprodukowany :
∙ Sztuka współczesna z kolekcji W. Fibaka, kat. wystawy, Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, 2018, str. 137 (il.)
Prezentowana praca to przykład jednych z najbardziej charakterystycznych kompozycji 2 poł. XX wieku. Bronisław Kierzkowski, inspirując się malarstwem materii i sztuką wizualnego marginesu, tworzył niepowtarzalne, bardzo wyraziste reliefy, wykorzystując do ich realizacji fragmenty zardzewiałego metalu, odpadki ze złomu i czysty, biały gips. „Kompozycje fakturowe” są obiektami z pogranicza malarstwa i rzeźby. Kierzkowski akcentował w nich chropowatość tynku, wyrazistą fakturę zardzewiałej blachy, lepkość gipsu, twardą strukturę stalowych drutów. Według Piotra Majewskiego, badacza malarstwa materii, Bronisław Kierzkowski wypracował własną, indywidualną metodę twórczą:
„Typ kompozycji, który opracował Kierzkowski, począwszy od tytułu («Kompozycja fakturowa»), poprzez sposób wykonania i użyte materiały, był oryginalny, charakterystyczny i rozpoznawalny. Kierzkowski zrezygnował z farb, zastępując je materiałami, jak gips, blachy, metalowe paski, materiały tekstylne i plastiki. Wszystkie one, posiadając własny kolor, odrębną strukturę powierzchni i «ekspresję», służyły komponowaniu obrazu w taki sposób, jak robi to malarz posługujący się farbami, układając je na powierzchni w określonym porządku. Podobnie Kierzkowski komponował obrazy z wykorzystaniem rozmaitych materiałów, które wprost włączał do zaprojektowanego przez siebie układu*”.
„Kompozycje fakturowe” powstawały od 1957 roku do lat 90., kiedy to Kierzkowski skupił się na mniejszych formach plastycznych. Programowo antyestetyczne realizacje na stałe znalazły się w kanonie współczesnej sztuki. Aleksander Wojciechowski pisał o jego pracach:
„[Kierzkowski] podkreśla konkretność metalu, zestawiając go z płynnością masy gipsowej. […] Jest to surowość pustynnego krajobrazu. Nie ma w nim życia, są jedynie jego martwe ślady: szkielety ryb przysypane gorącym pisakiem. Może pokazuje je artysta po to, aby przypomnieć, że i one stanowiły niegdyś część żywego świata? Właśnie to niewypowiedziane słowo niegdyś – zawierające w sobie treści przemijania – towarzyszyło w tym okresie sztuce Kierzkowskiego**”.
* P. Majewski, Malarstwo materii w Polsce jako formuła „nowoczesności”, Lublin 2006, s. 156.
** A. Wojciechowski, Młode malarstwo polskie 1944–1974, Wrocław 1983, s. 84–85.