fbpx
×

Kompozycja heliograficzna XXXIV

nr katalogowy: 8

Hiller Karol

(1891–1939)

Kompozycja heliograficzna XXXIV
1939

Estymacja:

60 000 – 80 000 PLN

Cena wylicytowana:

70 000 PLN

heliografika, papier fotograficzny

40 × 30 cm

sygnowany i datowany l.d. „K.H. 39”


 

Pochodzenie:

  • kolekcja prywatna, Warszawa
  • kolekcja prywatna, Wiedeń
  • kolekcja prywatna, Paryż

Wystawiany:

  • Karol Hiller 1891–1939, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 1967
  • Peinture moderne polonaise. Sources et recherches, Musée Galliera, Paryż 1969
  • Malarstwo polskie dwudziestolecia międzywojennego – tendencje lat trzydziestych, Muzeum Okręgowe, Radom-Zielona Góra 1978
  • Malarstwo polskie okresu międzywojennego. Wybierane kierunki lat trzydziestych. Wystawa ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi, BWA, Opole-Bydgoszcz 1979
  • Awangarda lat 20. i 30. (prace na papierze), Galeria Księży Młyn. Oddział Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 1991
  • a.r. Artistes revolutionnaires de Łódź, Musée d’lxelles, Bruksela 2001 / 2002

Literatura:

  • Karol Hiller 1891–1939, red. M.G. Rubczyńska, A. Łabęcka, J. Ładnowska, Łódź 1967 (poz. 92)
  • Karol Hiller 1891–1939. Nowe widzenie, J. Ładnowska, Z. Karnicka, Łódź 2002, il. na s. 168 i 283, poz. kat. III.45.

Karol Hiller, związany przede wszystkim ze środowiskiem artystów łódzkich (jako współzałożyciel kolektywu Artystów Plastyków (1931), czy członek Związku Zawodowego Polskich Artystów Plastyków (od 1933), był nie tylko fotografem i grafikiem, ale też malarzem przynależącym do nurtu konstruktywistycznego lat 20. XX wieku.

„Doniosłość dokonań Karola Hillera można rozpatrywać w różnych planach. Środowisko literackie i robotnicze Łodzi pamięta go jako światłego działacza kulturalnego, historycy ruchu artystycznego epoki międzywojennej spotykają się z jego publicystyką. Jako artysta wszechstronny, wybiegający daleko naprzód w swych koncepcjach ideowych i odkryciach technologicznych, podejmujący w ciągu krótkich kilkunastu lat aktywności twórczej coraz śmielszą problematykę, wyczuwający, jaki gatunek imaginacji będzie ożywiał sztuki plastyczne w naszym kontynencie – stanowi Hiller wyjątkową zupełnie sylwetkę w polskiej sztuce, nie tylko swojego czasu”.

Już same tendencje konstruktywistyczne objawiały się, prócz charakterystycznego stylu, w dwojaki sposób: zaświadczała o tym inspiracja nowoczesnym, dynamicznym i zmechanizowanym miastem, którego symptomatycznymi elementami są ruch i maszyna, ale też medium –  częste eksperymenty ze starymi i nowymi technikami oraz ich łączeniem. Skutkiem tego było wynalezienie w 1928 roku niekonwencjonalnej techniki – tzw. heliografiki. „Zakwestionowanie do tej pory wiodącej strategii esencjalizmu pozwalało zachować dobre samopoczucie artysty twórczego. Zasady tzw. heliografiki Hiller opisał w tekście „Heliografika jako nowy rodzaj techniki graficznej” opublikowanym w FORMIE w 1934 roku. Heliografika była wyraźnie naruszeniem unistycznej normy czystości gatunkowej, wskazując na możliwość tworzenia różnych gatunkowych hybryd w sztuce. W tym wypadku, mówiąc najprościej, byłoby to połączenie techniki graficznej z fotograficzną”.

Kompozycja heliograficzna (XXXIV) z 1939 roku to właśnie (chemiczny) zapis rzeczonego, dynamicznego i niepowtarzalnego, procesu tworzenia obrazu. Heliografika staje się autotematyczna: mówi przede wszystkim o tworzywie, materii, geście artysty i sile intelektu. Nie jest też pracą ściśle abstrakcyjną – oko szybko scala poszczególne elementy ze sobą, hierarchizuje, porządkuje i typizuje, tak że w konsekwencji przedstawienie jawi się jako figuratywne i  obrasta w nowe treści.