Kompozycja kół V

Jan Berdyszak (1934-2014) – malarz, grafik, rzeźbiarz, autor instalacji, sce­nograf, teoretyk sztuki, pedagog. Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu oraz profesor macierzystej uczelni (dziś Akademii Sztuk Pięknych). Laureat nagrody im. Jana Cybisa (1978), odznaczony Krzyżem Kawalerskim (1988) i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2001) oraz Doktoratem Honoris Causa Akademii Sztuk Pięknych w Bratysławie (1999).

Berdyszak dał się poznać jako artysta wyjątkowo wszechstronny, z powodzeniem wykorzystujący w swojej twórczości szeroki wachlarz technik i mediów. Interesowały go jednak nie tylko studia plastyczne, lecz także pogłębiona refleksja na temat ich filozoficznych podstaw. Szczególnie zdawała się inspirować go dalekowschodnia teoria przestrzeni. Zgłębiał naukę taoistycznego myśliciela Lao-Tsy, zgodnie z którą każde zjawisko funkcjonuje w harmonijnej dychotomii ze swoim przeciwieństwem, a zatem wnętrze i zewnętrze – wartości względem siebie opozycyjne – wzajemnie się równoważą tworząc kosmiczną jedność[1]. W artystycznym oeuvre Jana Berdyszaka grafika zdaje się zajmować miejsce szczególne. Artysta tworzył pierwsze prace w tej technice już w latach 50., w czasie studiów. Każdorazowo starał się jednak przekraczać tradycyjne rozumienie grafiki eksperymentując ze zmiennymi materiałami, w szczególności różnymi rodzajami podłoża. Zainteresowanie medium drzeworytu może mieć źródła w fascynacji Berdyszaka dalekowschodnią sztuką i systemami filozoficznymi. Od strony technologicznej zdawała się także wpisywać w jego dociekania nad przenikaniem się form, par zależności: wypukłe-wklęsłe, puste-pełne.

[1] E. Kościelak, M. Szafkowska, Jan Berdyszak. Szkice i rysunki, Wrocław 2012, s. 11.