fbpx
×

[Martwa natura z rysunkiem, Jaśmin]

Wróblewski Andrzej

(1927–1957)

[Martwa natura z rysunkiem, Jaśmin]
1954


olej / płótno

60 × 78 cm

na odwrociu: [Piwonie]

Kolekcja prywatna


Prezentowana praca powstała między 16 a 20 czerwca 1954 roku, trzy lata przed tragiczną śmiercią artysty. Wróblewski wykorzystał dwie strony tego samego płótna, odwzorowując dwie różne przestrzenie. To bardzo charakterystyczny zabieg, który krytycy i historycy sztuki uznają za swoisty, celowy program twórczości Andrzeja Wróblewskiego, poprzez który artysta tworzył dodatkowy, niejako „wewnętrzny” dialog w samym obrazie.

W przypadku prezentowanej kompozycji częściej wystawiano i opisywano [Martwą naturę z rysunkiem]. Znajdujące się na odwrocie [Piwonie] historia sztuki traktowała jako luźną, malarską notatkę, nieznaczące studium, warte mniejszej uwagi niż „główne” dzieło. Przed przystąpieniem do pracy Wróblewski wykonał dwa szkice przygotowawcze do utrzymanej w błękitnej kolorystyce martwej natury. Obydwa narysował piórkiem, zapisując układ kompozycyjny z dwóch różnych perspektyw.

Warto nadmienić, że [Martwa natura…] powstała w okresie panującego w Polsce socrealizmu, który proklamowano w 1949 roku. Wróblewski miał za sobą „epizod socrealistyczny”, podczas którego stworzył kilka monumentalnych obrazów na zlecenia partyjne i państwowe. Jak zauważyła Barbara Banaś, w tym samym czasie:

„[…] w zaciszu pracowni oddawał się malowaniu tak niegdyś wykpiwanych martwych natur. Układał kompozycje z znajdujących się w zasięgu ręki przedmiotów – butelki na tle kraciastej zasłony, glinianego wazonu z kwiatami na drewnianej skrzyni. Uwieczniał fragment wnętrza – szafkę z malarskimi przyborami, drzwi z płaszczem zawieszonym na haku, teczkę rzuconą niedbale na krzesło, skrzynkę z butami”*.

[Martwa natura z rysunkiem] to szczególny obraz w twórczości Andrzeja Wróblewskiego. Jest przykładem intymnego zapisu wnętrza pracowni artysty, lecz z wyraźnym zaznaczeniem profesji malarza, jego dialogu z obrazem w obrazie i tym samym – z wielowiekową tradycją historii sztuki, analizującą również przestrzenie atelier artysty. Umiejscowienie w centrum kompozycji wykonanego uprzednio rysunkowego pejzażu zwraca uwagę odbiorcy na hierarchę wartości twórcy. Najważniejsza dla niego była sztuka – to wokół niej budował swój mikro-świat.

* B. Banaś, Andrzej Wróblewski, Warszawa 2006, s. 58.