Pejzaż z rzeką

olej / płótno
70,5 x 100 cm
sygnowany p.d.: R.Art. 58

Roman Artymowski – malarz, grafik, pedagog i podróżnik, związany z konspiracyjnym teatrem Tadeusza Kantora. Uczeń Eugeniusza Eibischa, Andrzeja Jurkiewicza, Czesława Rzepińskiego i Konrada Strzednickiego na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jako student należał do grona członków powstałej z inicjatywy Andrzeja Wróblewskiego Grupy Samokształceniowej Związku Akademickiej Młodzieży Polskiej. W późniejszych latach wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i w Łodzi (wówczas Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych), Academy of Fine Arts i At-Tahrir College w Bagdadzie*. Pracował także jako redaktor graficzny czasopism „Świat” i „Przegląd Artystyczny”. Prywatnie mąż artystki Zofii Artymowskiej.

Na początku swojej drogi twórczej Artymowski – podobnie jak wielu artystów tego pokolenia – pracował przy polichromowanych dekoracjach odbudowanych kamienic na Starym i Nowym Mieście w Warszawie. Poza malarstwem monumentalnym, chętnie pracował nie tylko w „klasycznej” technice olejnej, ale szczególnie upodobał sobie akwarelę i gwasz. W latach 50. pozostawał jeszcze pod wpływem swojego nauczyciela Eibischa i sztuki figuralnej w estetyce koloryzmu. Wrażliwość barwna pozostała cechą jego prac nawet wiele lat później, kiedy uprawiał już niemal wyłącznie abstrakcję. Istotną rolę w rozwoju twórczym Artymowskiego odegrały liczne podróże: do Włoch, Francji, Hiszpanii, a w szczególności na Bliski Wschód. Na wiele lat osiedlił się w Iraku, gdzie współpracował z tamtejszymi instytucjami artystycznymi. Zarówno krytycy i teoretycy sztuki, jak i sam artysta podkreślali znaczącą rolę, jaką w jego twórczości odegrał bliskowschodni pustynny krajobraz  oraz zachowane pozostałości starożytnego dziedzictwa, z którym miał okazję tam obcować. W swoistym kanonie rodzimej historii sztuki Artymowski zapisał się swoimi pejzażami solarnymi: minimalistycznymi (choć często wielkoformatowymi) obrazami przedstawiającymi pulsującą kolorem kulę słońca zawieszoną nad ascetycznym, płaskim krajobrazem. Stanowiły one niezwykłe połączenie tradycji arabskiej z dorobkiem zachodnioeuropejskiej geometrycznej awangardy.

*M. M. Dziekan, Polsko-irackie związki kulturalne, w: Słońce nad pustynią. Motywy arabskie w sztuce Romana Artymowskiego (1919-1993), red. J. Macyszyn, J. Grabski, Kraków—Warszawa 2004, s. 17.