Początek

Jan Tarasin – wybitny malarz, grafik i rysownik, a także teoretyk sztuki i pedagog. Malarstwo studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem m.in. Zbigniewa Pronaszki i Wacława Taranczewskiego. Jeszcze jako student zadebiutował na słynnej I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie (1948). Laureat prestiżowej nagrody im. Jana Cybisa. Wieloletni wykładowca warszawskiej ASP, w latach 1987-1990 piastował stanowisko jej rektora.

Podczas I Wystawy Sztuki Nowoczesnej Tarasin zaprezentował geometryzujące abstrakcje zbliżone do ówczesnych poszukiwań Andrzeja Wróblewskiego, jednak już dekadę później formalne eksperymenty doprowadziły go do wypracowania własnego, unikalnego stylu. Jego prace – na pozór nieprzedstawiające – zwykle zawierają w swoich tytułach nawiązania do świata realnego (Przedmioty, Sytuacje itp.). Tarasin jest bowiem bacznym obserwatorem widzialnej, materialnej rzeczywistości, jednak roli malarstwa nie upatruje w naśladownictwie natury, lecz we wnikliwym badaniu jej mechanizmów i struktur. Upraszcza zatem faktyczne przedmioty do poziomu abstrakcyjnych znaków szeregowanych w rytmiczne, harmonijne systemy. Nierzadko rozmieszczane są w układach pasowych, przywodzących na myśl zapis nutowy na pięciolinii. Inne skojarzenie to dalekowschodnia kaligrafia, z którą Tarasin zetknął się w latach 60. podczas pobytu na stypendium w Chinach i Wietnamie. Niewątpliwie charakterystyczne znaki z jego obrazów tworzą rodzaj symbolicznego alfabetu, odczytywanego na poziomie wizualnych struktur.

Początek z 1998 roku to stosunkowo późna praca Tarasina, utrzymana w monochromatycznej, czarno-białej kolorystyce. Znaki-piktogramy „zapisane” są w równych, wąskich liniach wyznaczających swoisty rytm dzieła. Stosowane przez artystę formy sytuują się na przecięciu przedmiotowości i abstrakcji, kształtów geometrycznych i wywiedzionych ze świata organicznego. Tradycyjnie układ kompozycyjny jest otwarty, sugerując uchwycenie pewnego wycinka ciągu symboli, który potencjalnie może rozciągać się w nieskończoność poza płaszczyzną płótna. Na tle innych prac malarza, Początek zdaje się być kompozycją znacznie bardziej uporządkowaną, a oszczędne użycie koloru nadaje jej rodzaj ascetycznej surowości. Oczyszczenie ze zbędnej dekoracyjności zdaje się wydobywać esencję twórczej postawy Jana Tarasina, jej pierwotną istotę – i w tym sensie być może stanowi tytułowy „początek”.

„Maluję trochę tak, jak się odmawia różaniec, w którym paciorki powtarzają się, lecz są zarazem inne. Jest to opisywanie różnorodności świata, ale oprócz rejestrowania faktów ważne jest w nim poszukiwanie mechanizmów rządzących tą różnorodnością” – Jan Tarasin