nr katalogowy: 34
Estymacja:
100 000–120 000 PLNolej, płótno
170 × 135 cm
sygnowany na odwrocie: „WŁODZIMIERZ PAWLAK | WŁADIMIR ILICZ LENIN – | – JAKIM BYŁ | 1986 | 135 × 170”
Wystawiany:
Reprodukowany:
Obraz Władimir Ilicz Lenin – jakim był powstał w roku 1986, a zatem jeszcze podczas działalności Włodzimierza Pawlaka w Gruppie. W charakterystycznym dla sztuki lat 80. stylu artysta sięga po metody „tradycyjnego” malarstwa figuratywnego, jednak przetwarza je na własną oryginalną modłę. Wielkoformatowy portret cechuje mocna kolorystyka i syntetyczne uproszczenie kształtów – choć bez zatracenia realizmu. Widoczna na obrazie wyrazista faktura, strużki swobodnie ściekającej farby oraz ogólne wrażenie pewnej nonszalancji czy wręcz niedbałości formalnej to cechy, które Pawlak wypracował w swoim okresie „neoekspresyjnym” i kontynuuje – choć na ogół już nie w malarstwie przedstawiającym – do dziś. Tematyka pracy natomiast wydaje się być jednym z licznych wówczas politycznych komentarzy artysty związanego z ruchem kultury niezależnej lat 80. Sam tytuł Władimir Ilicz Lenin – jakim był przywodzi na myśl formę zadanych tematów uczniowskich prac plastycznych mających stanowić „laurkę” dla bohaterów poprzedniego ustroju. Pawlak z właściwą sobie dozą ironii sportretował Lenina teatralnej pozie stojącego na konstrukcji z nienaturalnie wielkich książek jak na dziobie statku, którym bolszewicki przywódca zdaje się dowodzić. Jednocześnie plastyczna forma stylizowana na malarstwo naiwne nadaje tej pozornie heroicznej scenie groteskowy i prześmiewczy charakter.
Jak pisała Agnieszka Szewczyk w katalogu do obszernej wystawy Pawlaka w warszawskiej Zachęcie, „kolor i forma, utożsamienie treści obrazu z tworzywem, stanowią (…) istotny element odnowionego na własny sposób malarstwa historycznego, w którym fakty mieszają się z mitami, tworząc bardzo specyficzne symboliczne przedstawienia. Szczególnym zdolnościom Pawlaka, jego iście wizjonerskim predyspozycjom należy przypisać, że powstające w taki sposób „osobiste malarstwo historyczne” przyniosło kilka obrazów, które stały się ikonami polskiej sztuki powojennej”. Do tego rodzaju dzieł zaliczyć można także prezentowany portret Lenina.