Chris Niedenthal opuścił Wielką Brytanię, w której dorastał i wrócił do Polski by fotografować czasy komunizmu w Europie Wschodniej. Posługiwał się zachodnią legitymacją prasową, co paradoksalnie pozwalało mu uczestniczyć w wydarzeniach zamkniętych dla miejscowych dziennikarzy. Fotografował okres komunizm aż po dzień jego upadku. Niedenthal posiada wyjątkowy zmysł do znajdowania się w centrum wydarzeń i miejsc, które powinny zostać utrwalone dla pokoleń. Współpracował z takimi magazynami jak „Newsweek”, „Time”, „Der Spiegel” czy „Forbes”.
Przepastne archiwum fotograficzne Tadeusza Rolkego to ponad 60 lat historii Polski i Europy. Pierwsze zdjęcia robił już w czasie Powstania Warszawskiego, w latach 50. dokumentował powojenne zmiany na stołecznych ulicach, a także historyczny wiec Gomułki, co przyczyniło się do uznania go za prekursora polskiej fotografii reportażowej. Pracował m.in, dla „Stolicy”, „Przekroju”, „Ty i ja”, „Stern”, „Die Zeit” czy „Der Spiegel”.
Obaj fotografowie, choć dzieli ich całe pokolenie, stworzyli unikatowy obraz tamtego czasu pokazując niemal każdą z jego wielu twarzy. W ofercie Aukcji Fotografii Kolekcjonerskiej, która odbędzie się 6 czerwca znalazły się reprezentacje prac obu artystów.
Czas Apokalipsy
Od 1978 roku Chris Niedenthal objął funkcję korespondenta „Newsweeka” w Polsce. W okresie Stanu Wojennego zdjęcia wykonane w kraju wysyłał do zagranicznych redakcji, z którymi współpracował. Obejrzał je dopiero po wielu latach. Fotograf przekazywał niewywołane rolki zagranicznym turystom, którzy przekraczali z nimi granicę, a następnie dostarczali do wskazanych redakcji m.in. „Newsweeka” w Nowym Jorku. Często zdjęcia Niedenthala były pierwszymi świadectwami Stanu Wojennego pokazywanymi za granicą. Sam nie wyjeżdżał z kraju z obawy, że nie zostanie potem wpuszczony. Jego najsłynniejsza fotografia powstała w pierwszych dniach stanu wojennego. Przedstawia opancerzony pojazd SKOT stojący pod kinem „Moskwa” w Warszawie, na którego fasadzie widniał afisz filmu „Czas Apokalipsy” Francisa Forda Coppoli. Zdjęcie stało się ikoną stanu wojennego, które urosło ro roli wizualnej metafory tamtych lat.
Koniec komunizmu – koniec dotychczasowej pracy
Druga ikoniczna dla twórczości Niedenthala fotografia powstała pod wieczór 10 listopada 1989 roku – dzień po upadku Muru Berlińskiego. Przedstawia tłum stojący po zachodniej stronie muru zwrócony w stronę Bramy Brandenburskiej podczas otwarcia granicy pomiędzy NRD a RFN. Sam fotograf wspomina, że moment, w którym nacisnął spust migawki był wyjątkowy nie tylko dla historii Europy, ale także dla niego samego. Czuł, że wieloletni okres dokumentowania komunizmu właśnie się kończy, że to ostatnie podrygi ustroju, a tym samym jego dotychczasowej pracy.
Polityka, kultura, moda, społeczeństwo
W 1970 roku Tadeusz Rolke wyjechał na ponad dekadę do Niemiec. Osiedlił się w Hamburgu, gdzie mieściły się redakcje pism, z którymi współpracował. Tam, w latach 1978-1979 powstał słynny cykl „Fishmarkt” dokumentujący malownicze życie targu rybnego w Hamburgu.
Narastające w Polsce napięcia społeczno-polityczne związane z powstaniem „Solidarności” skierowały uwagę Rolkego na powrót do kraju. Na początku działał jako zagraniczny reporter realizując materiały dla niemieckiej prasy. Jednak narastający w Polsce ferment wywołany wprowadzeniem Stanu Wojennego ostatecznie skłonił Rolkego do stałego powrotu, by z aparatem stać się świadkiem nadchodzących wydarzeń. Ważnymi rozdziałami w twórczości Rolkego jest obszerna dokumentacja życia peerelowskich środowisk twórczych, a także fotografia mody, niczym nie ustępująca światowemu poziomowi choć wykonywana w partyzanckich warunkach socjalistycznego kraju. Świat mody w szalonym okresie PRL-u w naturalny sposób przenikał się z bujnym życiem artystycznym. Rolke kojarzony jest z kręgiem warszawskiej Galerii Foksal. Wyspecjalizował się w fotoreportażach oraz fotografiach artystów i dzieł sztuki dla magazynów.
Barbara Hoff
Ważny impuls dla rozwoju fotografii modowej w, zdawałoby się, silnie niesprzyjających warunkach szarego okresu PRL, dali projektantka mody Barbara Hoff oraz naczelny Przekroju Marian Eile, którzy stworzyli podatny grunt dla działalności słynnych fotografów. Hoff podczas jednej z towarzyskich wizyt w Krakowie podzieliła się z Eile swoimi pomysłami na modę. Obdarzony wyjątkową zdolnością wychwytywania talentów redaktor od razu zaproponował jej tworzenie rubryki modowej w Przekroju. Niekwestionowaną siłą projektów Hoff było wykorzystanie materiałów dostępnych w okrojonym asortymencie Polski Ludowej i – przede wszystkim – tanich. Publikowana w Przekroju moda, w wersji dostępnej dla każdego, na wiele lat zawładnęła wyglądem polskiej ulicy. Kluczem do jej sukcesu stała się właśnie fotografia.
Tadeusz Rolke poznał Barbarę Hoff jeszcze na studiach. Rezultatem ich znajomości były regularnie publikowane przez Przekrój sesje modowe. Zaczęło się od podpatrywania stylizacji ulicznych – w efekcie Rolke już od sześciu dekad fotografuje modę, także profesjonalną.
Mimo ograniczeń socjalistycznej rzeczywistości Rolke tworzył fotografie niczym nie ustępujące światowemu poziomowi, a dodatkowo bogatsze o niepowtarzalny rys tamtych czasów.
Fotografie Tadeusza Rolke i Chrisa Nidenthala, świadectwo czasów PRL, a także niekwestionowany obiekt sztuki fotograficznej, będzie można wylicytować 6 czerwca o godzinie 20:00 w Domu Aukcyjnym Libra. Przed licytacją zapraszamy na wystawę przedaukcyjną do naszej galerii. Ekspozycja dostępna jest od 21 maja do 6 czerwca w godzinach 10:00-19:00 (czynne codziennie z wyjątkiem niedzieli). Zapraszamy!