Rok 2021 jest dla aukcyjnego rynku prac Henryka Strenga/ Marka Włodarskiego zwieńczeniem silnego, wzrostowego trendu który możemy zaobserwować od kilku ostatnich lat w trakcie których ceny prac artysty podwoiły się. Warto również wspomnieć, iż w ostatnich dwóch latach aukcyjny obrót pracami artysty był aż 17-krotnie wyższy od średniej z całej dekady. Marcowa aukcja Mistrzowie Malarstwa. Prace z depozytów i wystaw muzealnych przyniosła rekordy cenowe na prace twórcy, którego dorobek do niedawna uznawano za nieodkryty. Wyjątkowy, jedyny znajdujący się w prywatnych rękach olejny obraz artysty z okresu czystego przedwojennego surrealizmu został sprzedany za rekordowe ponad 900 000 zł z opłatami aukcyjnymi. Aktualnie trwająca w Muzeum Sztuki Nowoczesnej indywidualna wystawa Henryka Strenga/Marka Włodarskiego skutkuje pogłębieniem zainteresowania oraz badań na temat twórczości artysty, a co za tym idzie, gwałtownie rosnącym popytam na prace autora
Aukcja ‘Henryk Streng/ Marek Włodarski. Małe formy: prace na papierze’ jest pierwszą w historii szansą na tak szeroki wybór prac artysty. Pod licytację poddanych zostanie 28 prac na papierze tworzących wielowątkową opowieść o życiu i twórczości artysty który uczestniczył w niezwykle ważnych dla historii sztuki wydarzeniach takich jak I Wystawia Sztuki Nowoczesnej w 1948 roku czy Biennale w Wenecji. Oferowane dzieła powstawały w ciągu całego jego życia, od czasu studiów w Paryżu u Fernarda Legera, poprzez wspaniały i doceniany obecnie na nowo okres surrealizmu, faktorealizmu przed wojną oraz w jej trakcie, powojenne abstrakcje, a następnie prace w duchu „płynnego socmodernizmu”.
Sytuacją bez precedensu jest również możliwość zakupu prac z zatartą sygnaturą będących śladem zagłady odciśniętym w artefakcie artystycznym oraz materialnym dowodem zmiany tożsamości jaką artysta dokonał w trakcie wojny.
Wędrówka przez ścieżkę twórczą artysty rozpoczyna się w Paryżu, w pracowni Ferdynanda Legera gdzie wyraźnie ukształtowana została maniera formalna Henryka Strenga. Kubistyczne poszukiwania możemy zaobserwować w pracach takich jak „ Balustrada” z 1927 roku. Rysunek ten, obok prac takich jak „ Ryby i przedmioty”, czy prezentowanej na wystawie w Muzeum Sztuki Nowoczesnej „Kompozycji ze świętym Florianem” to przykłady wczesnych prac artysty które cudem przetrwały wojenną zawieruchę.
Prace te to również zapowiedź surrealizmu co wyraźnie podkreślone zostało podczas wystawy Marek Włodarski / Henryk Streng. Widoki surrealizmu zorganizowanej w styczniu 2021 roku w domu aukcyjnym LIBRA, która pokazała iż surrealizm rozwijający się w Polsce w niczym nie ustępował jego francuskim wzorcom.
Symptomy surrealizmu widoczne są w pracach inspirowanych szyldami reklamowymi z lwowskich ulic które wskazują na docenienie niezwykłości prowincjonalnej codzienności. Rozbicie kompozycji obrazu na niezależne od siebie fragmenty rzeczywistości w dziełach takich jak „Winogrona i przedmioty” (również prezentowanym obecnie na wystawie w Muzeum Sztuki Nowoczesnej) tworzy obraz miejskiej tkanki o nadrealistycznym wyrazie. Warto zaznaczyć, iż praca ta w opinii dr Piotra Słodkowskiego może być uznana za jeden z najwcześniejszych na świecie przejawów pop-artu.
Prezentowany szkic jest jedynym rysunkiem do tej pracy na którym co niezwykle istotne, widoczny jest również ślad zatartej sygnatury.
Rysunki „Myśliwy” oraz „Pejzaż podwodny” datowane są z kolei na ten sam rok co słynny obraz z fajką Magritte’a wyprzedzając o kilka lat inne światowej sławy dzieła surrealistyczne.
Spośród aukcyjnych propozycji z tego okresu, warto zwrócić uwagę również na rysunek „Ludzie w górach wieczorem” który jest szkicem dla wybitnego obrazu olejnego „Miłość wiara i nadzieja w górach” z kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
Praca „Familia z bukietem” znajduje się natomiast w kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie. Wyjątkowe szkice do tej pracy olejnej to oferowane na aukcji „Para z bukietem”, „Para w fantastycznym pejzażu” oraz „Para z bukietem z piór”.
Znakomitą pozycję stanowi także szkic do akwareli „Pożegnanie żołnierza” która znajduje się w kolekcji Muzeuem Sztuki w Łodzi. Tematyka dzieła, zaprezentowana również w „Pożegnaniu żołnierza” (najdroższej, wyżej wspomnianej pracy artysty jaka pojawiła się na rynku), zaczerpnięta została z tradycji starych lwowskich melodii zachowanych w zbiorowej świadomości i wspominających pełne rozterek odjazdy żołnierzy z peronów czerniakowskiego dworca. Motyw ten pojawia się także w pracy z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie- szkic do tej pracy to kolejna unikatowa pozycja aukcyjna.
Przykładem pracy która wpisuje się w serię dzieł faktorealistycznych twórcy jest jeden z nielicznych przedwojenny obrazów olejnych Strenga/Włodarskiego „Atleci”. Dzieła z tego etapu twórczości artysty miały stanowić komentarz lub relację z wydarzeń biegnącego życia. Co ciekawe, wpisana jest w nie również niewiadomego pochodzenia metaforyka i coś z poezji, co przeczuwał już Jerzy Tchórzewski: „Zmierza […] do określenia środkami plastycznymi poetyckiego przeżycia, do kreowania nowych »sytuacji lirycznych« za pomocą formy plastycznej (koloru, formy, linii…).”
Aukcja prac na papierze to wyjątkowa okazja do nabycia szkicu do tego obrazu zatytułowanego „Zapaśnicy” który przed wojną wystawiany był we Lwowie.
Kolejnymi pracami faktorealistycznymi twórcy jest cykl szkiców i prac olejnych „Demonstracje obrazów”. Wielobarwne, akwarelowe szkice tytułem nawiązują do powstałej w latach 30. pracy, w której sztuka uniesiona została jako transparent w górę. Na aukcji znalazła się powojenna, abstrakcyjna praca będąca kontynuacją „Demonstracji obrazów”, w formie abstrakcyjne jedna z najbardziej rozpoznawalnych prac Włodarskiego/ Strenga z tego cyklu znajduje się w kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi.
Wśród oferowanych prac znalazły się również dzieła prezentowane na wielkich, niezwykle istotnych wystawach takich jak I Wystawa Sztuki Nowoczesnej- „Kompozycja konstrukcyjna” oraz Biennale w Wenecji- „Chłopiec w ogrodzie”.
Niezwykle interesujące są również inne, późniejsze prace artysty. Od 1946 roku Włodarski zaczął tworzyć kameralne kompozycje geometryczne, utrzymane w stylistyce łączącej abstrakcję i surrealizm. Wykorzystywał nieco jaśniejsze, bardziej nasycone pigmentem barwy – żółcień, błękit, żywą czerwień.
Nieczęsto zdarza się aby tyle różnorodnych motywów pojawiło się w pracach jednego artysty. Jest tak w wypadku surrealisty, faktorealisty, abstrakcjonisty, ucznia Fernada Legera, człowieka który świadomie zmienia tożsamość co dokumentuje dramatycznym wytarciem sygnatur na dziełach przedwojennych porzucając dotychczasową tożsamość, światka historii obarczonego dehumanizującym doświadczeniem dwóch totalitaryzmów i odbudowy kraju po wojnie w nowej rzeczywistości.
Aukcja ‘Henryk Streng/ Marek Włodarski. Małe formy: prace na papierze’ prezentuje unikatowe prace stanowiące klucz do zrozumienia życia i twórczości artysty którego biografia mogłaby zapełnić kilka artystycznych życiorysów oraz stanowiąc punkt wyjścia do śledzenia skomplikowanych relacji między sztuką, tożsamością i wojną.